Zawieszenie egzekucji w wyniku ogłoszenia upadłości.

Komornik prowadził na mój wniosek postępowanie egzekucyjne, które zostało zawieszone na mocy art. 146 ust. 1 Prawa upadłościowego z powodu ogłoszenia upadłości dłużnika. Stąd moje pytania:

Czy jako wierzyciel mogę zaskarżyć postanowienie o ogłoszeniu upadłości, a jeśli tak to na jakich zasadach?

Nie, na postanowienie w przedmiocie ogłoszenia upadłości wierzycielowi nie przysługuje zażalenie do sądu drugiej instancji. Zgodnie z obowiązującymi przepisami i stanowiskiem doktryny i orzecznictwa, podmiotami uprawnionymi do złożenia zażalenia w tym przedmiocie są jedynie:

• dłużnik – na postanowienie o ogłoszeniu upadłości, jeżeli nie był wnioskodawcą,
• dłużnik będący wnioskodawcą – na postanowienie o oddaleniu tego wniosku,
• dłużnik w przypadku wydania postanowienia sądu o oddaleniu wniosku, który został wniesiony przez wierzyciela, osobę zobowiązaną do jego złożenia lub inny podmiot uprawniony, jeżeli dłużnik nie sprzeciwiał się takiemu wnioskowi,
• wnioskodawca.

Czy jest możliwość wystąpienia do Sądu o przesłanie planu podziału?

Po ogłoszeniu upadłości syndyk niezwłocznie przystępuje do spisu inwentarza i oszacowania masy upadłości. Następnie rozpoczyna się właściwa likwidacja majątku upadłego, poprzez jego sprzedaż. Uzyskane w ramach tej likwidacji środki tworzą wraz z dochodami uzyskanymi z prowadzenia lub wydzierżawienia przedsiębiorstwa upadłego, fundusz masy upadłości. Podziału funduszów zgodnie z kategoriami w której znajdują się poszczególne należności wierzycieli, dokonuje się jednorazowo albo kilkakrotnie po zatwierdzeniu przez sędziego-komisarza listy wierzytelności w całości lub części.

Plan podziału jest jedną z ostatnich czynności podejmowanych w ramach postępowania upadłościowego. Syndyk sporządza i składa sędziemu-komisarzowi plan podziału funduszów masy upadłości, w którym między innymi określa sumę podlegającą podziałowi. Syndyk wymienia ponadto wierzytelności i prawa osób uczestniczących w podziale, określa sumę, jaka każdemu z uczestników przypada z podziału, wskazuje, które sumy mają być wypłacone, a które i z jakich przyczyn mają być pozostawione w depozycie sądowym lub pozostawione w masie upadłości na zaspokojenie wierzytelności objętych nierozpoznanymi sprzeciwami. Sędzia – komisarz zawiadamia o planie podziału upadłego oraz członków rady wierzycieli oraz obwieszcza, że można go przeglądać w sekretariacie sądu.

W terminie dwóch tygodni od obwieszczenia każdy z wierzycieli, może wnieść zarzuty przeciwko planowi podziału. Zarzuty może wnieść również ten, którego wierzytelność uznana została w kategorii niepodlegającej w konkretnym planie podziału zaspokojeniu. Przepisy prawa nie przewidują możliwości doręczenia planu podziału dla poszczególnych wierzycieli.

Czy po ogłoszeniu upadłości dłużnik jest zobowiązany spłacać w stosunku do mnie swoje zobowiązania. Czy zawieszenie egzekucji w wyniku ogłoszenia upadłości jest tymczasowe?

Zgodnie z przytoczonym już powyżej art. 146 ust. 1 Prawa upadłościowego, z chwilą wydania postanowienia o ogłoszeniu upadłości, z mocy prawa zostają zawieszone postępowania egzekucyjne skierowane do majątku wchodzącego w skład masy upadłości. Zawieszenie egzekucji w wyniku ogłoszenia upadłości w praktyce oznacza wstrzymanie przeważającej ich większości. Równocześnie, ustawodawca wprost zakazał kierowania egzekucji do majątku wchodzącego w skład masy upadłości oraz wykonania postanowień o zabezpieczeniu lub zarządzeń zabezpieczenia na majątku upadłego, z  nielicznymi wyjątkami dotyczącymi między innymi roszczeń alimentacyjnych oraz renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, kalectwa itp. Sumy uzyskane w postępowaniu egzekucyjnym, które nie zostały jeszcze wydane – w praktyce przelane na konto wierzyciela – przelewa się do masy upadłości z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o ogłoszeniu upadłości.

Zawieszenie egzekucji w wyniku ogłoszenia upadłości nie jest jednak najdalej idącym skutkiem związanym z tym postępowaniem. Z datą uprawomocnienie się postanowienia o ogłoszeniu upadłości postępowania egzekucyjne prowadzone przeciwko upadłemu, o ile są skierowane do masy upadłości, umarza się.

Tak więc odpowiedź w tej sytuacji jest negatywna. Należy zaznaczyć, iż zawieszenie egzekucji w wyniku ogłoszenia upadłości, a w konsekwencji ich umorzenie, nie uniemożliwia dochodzenia wierzytelności, nawet jeśli nie zostaną zgłoszone. Wierzytelności niezaspokojone w postępowaniu upadłościowym nie wygasają! O ile nie ulegną przedawnieniu mogą być dochodzone po zakończeniu tego postępowania. Należy jednak pamiętać, iż w takiej sytuacji wątpliwym jest istnienie majątku nadającego się do egzekucji.

Jakie pilne działania muszę podjąć aby zabezpieczyć moje roszczenia?

W pierwszej kolejności należy zgłosić swoja wierzytelność sędziemu komisarzowi. Termin na zgłoszenie wierzytelności wynosi 30 dni (nie miesiąc!) i biegnie od daty obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w Rejestrze. Niedochowanie tego terminu nie zawsze będzie powodować negatywne konsekwencje dla wierzyciela. Zgłoszenie wierzytelności po terminie, spowoduję iż wszelkie czynności dokonane dotychczas w tym postępowaniu będą skuteczne w odniesieniu do wierzyciela, który nie dochował terminu. Co najistotniejsze, wierzytelność zgłoszona po terminie nie zostanie uwzględniona w złożonych już planach podziału, a jedynie w tych które sporządzono już po jej uznaniu, co wpływa na wysokość kwoty odzyskanej przez wierzyciela w postępowaniu upadłościowym.

Jak ustalić, czy dłużnik spełnił warunki ogłoszenia upadłości? Egzekucja na moją rzecz była skuteczna, a od komornika regularnie uzyskiwałem środki pochodzące z zajętego wynagrodzenia za pracę dłużnika.

Takie ustalenia są zbędne, ponieważ wierzycielowi, który nie był wnioskodawcą nie przysługuje uprawnienie do złożenia zażalenia na postanowienie w przedmiocie ogłoszenia upadłości.

Fot. Rae Allen; , lic. CC BY 2.0